Oficiri tobožnje Jugoslovenske narodne armije, dok je Kninska krajina živjela u groznici, paradirali su kao kilavi manekeni sa svojim trbušinama utegnutim u ispeglane uniforme. Ušuškana u svojim komandama i garnizonima, JNA se ponašala kao američka ambasada u Sajgonu pred pad grada. Kad su petrinjske Srpkinje, s djecom, pokušale da se sklone u kasarnu JNA, bježeći ispred invazije hrvatske specijalne policije sačekala ih je zabravljena kapija. A kad bi se Kninjani okupili u većem broju, u centru grada, ispred komande Devetog, Kninskog korpusa, u dvorištu je čekalo spremno borbeno oklopno vozilo naoružano teškim mitraljezom. U Kninu se, u to vrijeme, zaista moglo čuti da bi tu pretorijansku gardu titoizma trebalo razoružati, ali taj kadar nije postojao ni u jednoj verziji scenarija.
Kad su počeli prvi obračuni krajinskih i hrvatskih milicija, JNA je insistirala na tim vrućim tačkama kao “razdvajajuća” snaga promovišići svoju neutralnost. Tako je postupila početkom marta ‘91. u Pakracu, krajem istog mjeseca na Plitvicama, početkom maja u Borovu Selu i kasnije u svim drugim rejonima konflikta legitimišući se kobajagi kao garant kakvog takvog mira. Ali, na mjesta krvarenja JNA ne stiže preventivno, već kao mrtvozornik. Bio je to simulirani intervencionizam: JNA se na jeftin način nametala kao faktor krize. Razvijajući na terenu svoju efemernu doktrinu o tampon-zonama i predstavljajući sebe kao arbitra koji kontroliše taj fluidni prostor, JNA je spašavala sebe-ugojeni i blazirani titoistički esnaf.
Simptomatičnog 28. aprila ‘91. jedinice Kninskog korpusa izišle su iz kasarni i razvile se u borbene formacije, potpuno blokirajući putne pravce od dalmatinske obale prema zaleđu, odnosno prema Dalmatinskoj Zagori iliti Kninskoj krajini. Tačno u 17 časova i 15 minuta kninskim ulicama zabrundali su tenkovi i druga oklopna vozila krećući se prema graničnom području kninske opštine na pravcu Knin - Split. Na benkovačkom području blokirani su prilazi iz pravca Zadra, Biograda na moru i Stankovaca, Obrovac je “odsječen” sa svih strana uključujući i sjeverni, lički pravac, a zaposjednuta je i raskrsnica puteva Knin-Šibenik-Zadar u Bribirskim Mostinama. Sivomaslinasta vojska zatvorila je prolaz za civile,a oni koji su, ipak,propuštani bili su detaljno pretreseni. Povod za ovaj “udar”, JNA je našla u prethodnoj akciji hrvatske policije koja je osnovala tzv. postaje u selima Kijevo(Knin), Polača (Benkovac) i Kruševo (Obrovac), pokušavajući da se preko tih hrvatskih seoskih enklava duboko uklini u “krajinizirani”, srpski prostor oko Knina.
Međutim, pokazaće se kasnije, bilo je to zauzimanje startne pozicije za kasniju operaciju izvlačenja velikih vojnih efektiva na dalmatinskoj obali. Dalje, ovaj pokret poslužio je za još jednu ilustraciju nezamjenljive uloge JNA u tamponiranju nacionalnog konflikta između Hrvata i Srba. A najjači efekt ovog manevra bio je zaluđivanje krajinskih Srba: izgledalo je kao da JNA ovjerava teritoriju “krajine” odnosno da se Arbitar Sile (JNA) otvoreno postavlja na njihovu stranu što je, opet, poslužilo Hrvatima dajući im jak alibi za pojačavanje njihovih bezobzirnih nasrtaja na Srbe. Na kraju, za one lucidnije, koji pamte, JNA je otvorila karte jer se identifikovala kao autentično “nadnacionalni” faktor odnosno interesna grupacija koja u toj gunguli izvlači sopstveni profit. O tome je govorila svježa istorijska paralela: hrvatska policija locirala se u selima koja su bila najjača ustaška uporišta, krajinska milicija branila je čuke na kojima su se nalazili partizani ili četnici, a JNA je zauzela tačno one pozicije koje je držala Musolinijeva vojska. Tako je, što se tiče Srba, ovim potezom, JNA uvezala, u imaginarnom prezentu, mučnu prošlost sa tužnom budućnošću projektujući se, istovremeno, kao arhi-UNPROFOR (talijanski) i proto-UNPROFOR (Ujedinjenih nacija). Ali, JNA će morati još pola godine da izigrava SMB tampon, sve dok ne izvuče, iz Hrvatske, svoju imovinu, oficirske porodice, oružje i druge inventarske stavke.
Dijaboliku događaja tog 28. aprila upotpunio je proglas “Vrhovne komande oružanih snaga SFRJ” u kojem je zaprijećeno Slovencima, Hrvatima, Kninskim Srbima...” Na svaki akt primene sile JNA će uzvratiti silom...”Krešendo ovog mahanja pesnicom bila je najava odsudne odbrane Dedinja, odnosno Očevog Groba: “Jedinice JNA, u saradnji sa nadležnim organom unutrašnjih poslova, sprečiće svaki pokušaj nasilnog upada u Memorijalni centar “Josip Broz Tito””.
Parola o zaštiti Srba pokrivala je sasvim suprotne efekte: lokalno, mobilisano srpsko stanovništvo očuvalo je formacije JNA i pomoglo joj da izvuče svoje efektive, a svaka akcija koja je izgledala ili realno bila zaštitnička za Srbe, u stvari, tek je nusprodukt, kolateralni rezultat operativnog cilja-izvlačenja JNA iz Hrvatske koje je, opet, bilo u sjenci strateškog angažovanja - obezbjeđivanja, odnosno tamponiranja granica buduće SR Jugoslavije. Zato su se dva glavna i jedina autentična ratna sudara, vukovarski i dubrovački, odvijali na krajnjem istoku i jugoistoku Hrvatske. Tu se JNA zaista tukla s Hrvatima, praveći tamponadu za Srbiju (Vojvodinu) i Crnu Goru. S druge strane, Hrvati su baš tu željeli najjači obračun i pružali najžešći, fanatični otpor kako bi sve izgledalo kao agresija Srbije i Crne Gore na Hrvatsku , a jedino relevantno, srpsko pitanje u Hrvatskoj ostalo u sjenci ratnih igara. Hrvati su, u propagandnom smislu, aranžirali ta dva fronta kao silovanje Hrvatske, odnosno kao sileyijsko, kabadahijsko cijepanje dviju razglednica - dunavske i jadranske, vukovarske i dubrovačke. Pri takvom stanju stvari zapadna javnost morala je da podrži nezavisnost Hrvatske jer, ako je to u vukovarskom slučaju još i moglo da figurira kao alibi, postavljalo se pitanje koje to Srbe JNA štiti u regionu Dubrovnika?!
U trećoj dekadi avgusta, hrvatske vlasti potpuno blokiraju kasarne, komande, skladišta i poligone JNA u Dalmaciji, isključujući im vodu, struju, telefone i sprečavajući ih da se snabdijevaju namirnicama. Istovremeno, počinju oružani napadi na vojne objekte. Na dvije kasarne i poligon u Sinju ispaljeni su i minobacački projektili, dvojica vojnika su pobjegla, a dvojica ranjena. Sutradan, u zoru, JNA napada dva hrvatska yepa koji stoje na putu Knin-Sinj, Kijevo i Vrliku. Spektakularni napad, u kojem je upotrijebljena i avijacija, uredno je najavljen hrvatskoj strani, koja se povlači u neredu. Ali, na pad Kijeva, “tvrđave hrvatstva”, već sutradan, 27. avgusta, reaguje Evropska zajednica i to deklaracijom u kojoj se izražava “ užasnutost” nasiljem u Hrvatskoj. JNA se optužuje zbog “podržavanja srpske strane” i najavljuje da EZ neće priznati “promjenu granica”. EZ ultimativno zahtijeva mirovnu konferenciju i primirje do 1. septembra. Istog dana, Tuđman i prvi čovjek JNA, general Veljko Kadijević, sastaju se u titovskom raju, na Brionima, a dva dana kasnije, Milošević i Tuđman u Parizu, da bi 1. septembra, u Beogradu, ultimatum bio prihvaćen od svih strana.
Ali, bila je to samo prva epizoda u seriji dogovora, primirja i sporazuma u umršenoj sprirali Tuđman-Kadijević-Milošević-Evropska zajednica... Ratna travestija u Hravtskoj mogla je da počne... kadijević je prijetio i slinio nebili se iščupao iz blata, EZ se pošto-poto nam,etala kao arbitar, traljav i zaludan, a Milošević se nadigravao (prostije:zajebavao) sa svim i svakim, rastežući vrijeme...
Franjo Tuđman je, imajući pred sobom samo jedan cilj, međunarodnu verifikaciju hrvatske države zaoštravao, pa hladio igru, kreirajući dramaturgiju u kojoj bi Zapad bio prisiljen da prelomi stvari i bezuslovno prizna Hrvatsku. Zato je on stiskao izolovane kasarne, pa onda kod Kadijevića uzinao tajm-aute. Ovaj drugi dosljedno je poštovao tu zanemarujuću igrariju, što je izluđivalo Srbe i vojsku na terenu... Red olova, red papirnatog primirja. Bila je to notorna lakrdija od SNB marša na hrvatske gradove, zvana “kreni-stani”...
Marš na jadranske plaže, iz svih pravaca, JNA je počela sredinom septembra...Tako je potpaljivano borbeno raspoloženje, tobož: ”Idemo na kupanje!” Očišćeni su obrovački yepovi i, na tom pravcu JNA je izbila na Jadransko more, odnosno na Maslenički most, a 16. septembra , igra se zaoštrava:Tuđman naređuje totalnu blokadu kasarni, a Kninski korpus obznanjuje da kreće u deblokadu svih objekata JNA u Dalmaciji, definišući tu akciju, ako “iznuđenu, s ograničenim ciljem i samoodbrambenim karakterom”. Mornarica blokira sve luke, dejstvuje avijacija, a jedna tenkovska jedinica izbija na Šibenski most na samom obodu grada. Rasturena su hrvatska utvrđenja u benkovačkoj opštini, JNA zauzima Drniš, odnosno deblokira drniške kasarne i napreduje prema Sinju, u rejonu brane Peruča. Kninski korpus razvija front širok 150 kilometara i na četiri mjesta izbija na Jadransku magistralu. Sjeverno od Knina, u Lici, u rejonu Gračaca, Kninski korpus čisti hrvatsku enklavu Lovinac i deblokira veliko vojno skladište Sveti Rok.
Krajem mjeseca, počinje evakuacija JNA iz Sinja, a 29. septembra , Kninski korpus s začuđujućom dozom iskrenosti saopštava autentični cilj svoje operacije. U zvaničnom saopštenju, u kojem se ne spominju Srbi, Krajina, interesi savezne države, ili bilo šta drugo što ne bi bilo u korist cehovskih interesa JNA: “Komandu Kninskog korpusa gradovi Zadar, Šibenik i Split ne zanimaju kao gradovi, već ona želi da oni koji tamo žive , žive mirno i slobodno. Kninski korpus nema nameru da zauzima gradove, već da iz njih izvuče pripadnike JNA i članove njihovih porodica, kao i celokupno naoružanje i opremu. Kad se to omogući, misija Komande Kninskog korpusa, u ovom slučaju u Zadru, biće završena, a njene jedinice povući će se na odbrambene linije i položaje i omogućiti poljoprivredne radove.To isto važi i za gradove Šibenik, Split i Sinj”.
Početkom druge dekade oktobra, JNA počinje evakuaciju iz Zadra.Oružje, opremu, titove slike i počupane utičnice pakuju, po kazni mobilisani Srbi iz Cetine kod Knina, a neki od njih, rizikujući život, izvlače iz oficirskih stanova frižidere i televizore...
Prvih dana decembra, JNA se seli iz Splita i Šibenika. Dok pretovareni kamioni iz Šibenika prolaze glavnom kninskom ulicom, šenluči se iz svih oružja u slavu te i svih sljedećih “pobjeda”... Iz jednog kamiona, na kojem je zadnje krilo cirade podignuto, vire fikusi, filadendroni i oleandri iz vazni, pitara i saksija...
Titova soldateska mogla je, komotno, da odstupi još jedan korak bliže svom Krfu, dakle Dedinju.
Tako su partizani po ko zna koji put od 1941. amputirali slobodnu teritoriju kako bi ustaše mogle od nje načiniti sprženu zemlju.
(Nastavlja se)
CRVENA MARAMICA
Krajina je za JNA, kao i za sve druge igrače u toj priči, bila sredstvo, crvena maramica, upotrebljena, pa odbačena. Titova vojska je, najprije, razvijala borbenu formaciju na varljivoj granici Kninske Krajine, potom mobilisala dalmatinske Srbe u svoj sve manji, osuti vojnički sastav, uvukla ih u otvoreni rat sa Hrvatima i hrvatskom državom, izvukla svoje efektive iz većih hrvatskih gradova i onda - odšetala u pravcu Dedinja.Kad su počeli prvi obračuni krajinskih i hrvatskih milicija, JNA je insistirala na tim vrućim tačkama kao “razdvajajuća” snaga promovišići svoju neutralnost. Tako je postupila početkom marta ‘91. u Pakracu, krajem istog mjeseca na Plitvicama, početkom maja u Borovu Selu i kasnije u svim drugim rejonima konflikta legitimišući se kobajagi kao garant kakvog takvog mira. Ali, na mjesta krvarenja JNA ne stiže preventivno, već kao mrtvozornik. Bio je to simulirani intervencionizam: JNA se na jeftin način nametala kao faktor krize. Razvijajući na terenu svoju efemernu doktrinu o tampon-zonama i predstavljajući sebe kao arbitra koji kontroliše taj fluidni prostor, JNA je spašavala sebe-ugojeni i blazirani titoistički esnaf.
Simptomatičnog 28. aprila ‘91. jedinice Kninskog korpusa izišle su iz kasarni i razvile se u borbene formacije, potpuno blokirajući putne pravce od dalmatinske obale prema zaleđu, odnosno prema Dalmatinskoj Zagori iliti Kninskoj krajini. Tačno u 17 časova i 15 minuta kninskim ulicama zabrundali su tenkovi i druga oklopna vozila krećući se prema graničnom području kninske opštine na pravcu Knin - Split. Na benkovačkom području blokirani su prilazi iz pravca Zadra, Biograda na moru i Stankovaca, Obrovac je “odsječen” sa svih strana uključujući i sjeverni, lički pravac, a zaposjednuta je i raskrsnica puteva Knin-Šibenik-Zadar u Bribirskim Mostinama. Sivomaslinasta vojska zatvorila je prolaz za civile,a oni koji su, ipak,propuštani bili su detaljno pretreseni. Povod za ovaj “udar”, JNA je našla u prethodnoj akciji hrvatske policije koja je osnovala tzv. postaje u selima Kijevo(Knin), Polača (Benkovac) i Kruševo (Obrovac), pokušavajući da se preko tih hrvatskih seoskih enklava duboko uklini u “krajinizirani”, srpski prostor oko Knina.
Međutim, pokazaće se kasnije, bilo je to zauzimanje startne pozicije za kasniju operaciju izvlačenja velikih vojnih efektiva na dalmatinskoj obali. Dalje, ovaj pokret poslužio je za još jednu ilustraciju nezamjenljive uloge JNA u tamponiranju nacionalnog konflikta između Hrvata i Srba. A najjači efekt ovog manevra bio je zaluđivanje krajinskih Srba: izgledalo je kao da JNA ovjerava teritoriju “krajine” odnosno da se Arbitar Sile (JNA) otvoreno postavlja na njihovu stranu što je, opet, poslužilo Hrvatima dajući im jak alibi za pojačavanje njihovih bezobzirnih nasrtaja na Srbe. Na kraju, za one lucidnije, koji pamte, JNA je otvorila karte jer se identifikovala kao autentično “nadnacionalni” faktor odnosno interesna grupacija koja u toj gunguli izvlači sopstveni profit. O tome je govorila svježa istorijska paralela: hrvatska policija locirala se u selima koja su bila najjača ustaška uporišta, krajinska milicija branila je čuke na kojima su se nalazili partizani ili četnici, a JNA je zauzela tačno one pozicije koje je držala Musolinijeva vojska. Tako je, što se tiče Srba, ovim potezom, JNA uvezala, u imaginarnom prezentu, mučnu prošlost sa tužnom budućnošću projektujući se, istovremeno, kao arhi-UNPROFOR (talijanski) i proto-UNPROFOR (Ujedinjenih nacija). Ali, JNA će morati još pola godine da izigrava SMB tampon, sve dok ne izvuče, iz Hrvatske, svoju imovinu, oficirske porodice, oružje i druge inventarske stavke.
Dijaboliku događaja tog 28. aprila upotpunio je proglas “Vrhovne komande oružanih snaga SFRJ” u kojem je zaprijećeno Slovencima, Hrvatima, Kninskim Srbima...” Na svaki akt primene sile JNA će uzvratiti silom...”Krešendo ovog mahanja pesnicom bila je najava odsudne odbrane Dedinja, odnosno Očevog Groba: “Jedinice JNA, u saradnji sa nadležnim organom unutrašnjih poslova, sprečiće svaki pokušaj nasilnog upada u Memorijalni centar “Josip Broz Tito””.
KUKAVNI FIJASKO
Samo nekoliko dana poslije slovenačke katastrofe , kad je bučno promovisana doktrina “uzvraćanja” doživjela kukavni fijasko, Kninski korpus mobiliše dalmatinske Srbe u svoje rasute sastave. U tom osjetljivom momentu,kad je JNA ponižena i posramljena i kad Srbi na kninskom radiju pljuju po impotentnoj SMB skalameriji, mobilizacija Kninjana postiže nevjerovatan uspjeh.? Oko devedeset pozvanih javlja se na svoja regrutacijska mjesta! Stvar su prelomili strahovi, manipulacija i tradicija. Hrvati se sve više naoružavaju i prijete iz svojih uklinjenih postaja, sada već vojničkih bastiona. JNA agituje kod Srba da je odziv na mobilizaciju jedini način da njezina ratna tehnika ne padne u ruke Hrvata i , tako, ostane srpska. Ratna mobilizacija, u mentalnom sklopu graničara, ne odbija se... Nije muški... Tako se JNA, kao zmija, sklupčala oko Knina i pridigla glavu, a SMB dresovi, u koje su se krajišnici uzdali, navučeni su preko njihove kože.Parola o zaštiti Srba pokrivala je sasvim suprotne efekte: lokalno, mobilisano srpsko stanovništvo očuvalo je formacije JNA i pomoglo joj da izvuče svoje efektive, a svaka akcija koja je izgledala ili realno bila zaštitnička za Srbe, u stvari, tek je nusprodukt, kolateralni rezultat operativnog cilja-izvlačenja JNA iz Hrvatske koje je, opet, bilo u sjenci strateškog angažovanja - obezbjeđivanja, odnosno tamponiranja granica buduće SR Jugoslavije. Zato su se dva glavna i jedina autentična ratna sudara, vukovarski i dubrovački, odvijali na krajnjem istoku i jugoistoku Hrvatske. Tu se JNA zaista tukla s Hrvatima, praveći tamponadu za Srbiju (Vojvodinu) i Crnu Goru. S druge strane, Hrvati su baš tu željeli najjači obračun i pružali najžešći, fanatični otpor kako bi sve izgledalo kao agresija Srbije i Crne Gore na Hrvatsku , a jedino relevantno, srpsko pitanje u Hrvatskoj ostalo u sjenci ratnih igara. Hrvati su, u propagandnom smislu, aranžirali ta dva fronta kao silovanje Hrvatske, odnosno kao sileyijsko, kabadahijsko cijepanje dviju razglednica - dunavske i jadranske, vukovarske i dubrovačke. Pri takvom stanju stvari zapadna javnost morala je da podrži nezavisnost Hrvatske jer, ako je to u vukovarskom slučaju još i moglo da figurira kao alibi, postavljalo se pitanje koje to Srbe JNA štiti u regionu Dubrovnika?!
U trećoj dekadi avgusta, hrvatske vlasti potpuno blokiraju kasarne, komande, skladišta i poligone JNA u Dalmaciji, isključujući im vodu, struju, telefone i sprečavajući ih da se snabdijevaju namirnicama. Istovremeno, počinju oružani napadi na vojne objekte. Na dvije kasarne i poligon u Sinju ispaljeni su i minobacački projektili, dvojica vojnika su pobjegla, a dvojica ranjena. Sutradan, u zoru, JNA napada dva hrvatska yepa koji stoje na putu Knin-Sinj, Kijevo i Vrliku. Spektakularni napad, u kojem je upotrijebljena i avijacija, uredno je najavljen hrvatskoj strani, koja se povlači u neredu. Ali, na pad Kijeva, “tvrđave hrvatstva”, već sutradan, 27. avgusta, reaguje Evropska zajednica i to deklaracijom u kojoj se izražava “ užasnutost” nasiljem u Hrvatskoj. JNA se optužuje zbog “podržavanja srpske strane” i najavljuje da EZ neće priznati “promjenu granica”. EZ ultimativno zahtijeva mirovnu konferenciju i primirje do 1. septembra. Istog dana, Tuđman i prvi čovjek JNA, general Veljko Kadijević, sastaju se u titovskom raju, na Brionima, a dva dana kasnije, Milošević i Tuđman u Parizu, da bi 1. septembra, u Beogradu, ultimatum bio prihvaćen od svih strana.
Ali, bila je to samo prva epizoda u seriji dogovora, primirja i sporazuma u umršenoj sprirali Tuđman-Kadijević-Milošević-Evropska zajednica... Ratna travestija u Hravtskoj mogla je da počne... kadijević je prijetio i slinio nebili se iščupao iz blata, EZ se pošto-poto nam,etala kao arbitar, traljav i zaludan, a Milošević se nadigravao (prostije:zajebavao) sa svim i svakim, rastežući vrijeme...
Franjo Tuđman je, imajući pred sobom samo jedan cilj, međunarodnu verifikaciju hrvatske države zaoštravao, pa hladio igru, kreirajući dramaturgiju u kojoj bi Zapad bio prisiljen da prelomi stvari i bezuslovno prizna Hrvatsku. Zato je on stiskao izolovane kasarne, pa onda kod Kadijevića uzinao tajm-aute. Ovaj drugi dosljedno je poštovao tu zanemarujuću igrariju, što je izluđivalo Srbe i vojsku na terenu... Red olova, red papirnatog primirja. Bila je to notorna lakrdija od SNB marša na hrvatske gradove, zvana “kreni-stani”...
Marš na jadranske plaže, iz svih pravaca, JNA je počela sredinom septembra...Tako je potpaljivano borbeno raspoloženje, tobož: ”Idemo na kupanje!” Očišćeni su obrovački yepovi i, na tom pravcu JNA je izbila na Jadransko more, odnosno na Maslenički most, a 16. septembra , igra se zaoštrava:Tuđman naređuje totalnu blokadu kasarni, a Kninski korpus obznanjuje da kreće u deblokadu svih objekata JNA u Dalmaciji, definišući tu akciju, ako “iznuđenu, s ograničenim ciljem i samoodbrambenim karakterom”. Mornarica blokira sve luke, dejstvuje avijacija, a jedna tenkovska jedinica izbija na Šibenski most na samom obodu grada. Rasturena su hrvatska utvrđenja u benkovačkoj opštini, JNA zauzima Drniš, odnosno deblokira drniške kasarne i napreduje prema Sinju, u rejonu brane Peruča. Kninski korpus razvija front širok 150 kilometara i na četiri mjesta izbija na Jadransku magistralu. Sjeverno od Knina, u Lici, u rejonu Gračaca, Kninski korpus čisti hrvatsku enklavu Lovinac i deblokira veliko vojno skladište Sveti Rok.
Krajem mjeseca, počinje evakuacija JNA iz Sinja, a 29. septembra , Kninski korpus s začuđujućom dozom iskrenosti saopštava autentični cilj svoje operacije. U zvaničnom saopštenju, u kojem se ne spominju Srbi, Krajina, interesi savezne države, ili bilo šta drugo što ne bi bilo u korist cehovskih interesa JNA: “Komandu Kninskog korpusa gradovi Zadar, Šibenik i Split ne zanimaju kao gradovi, već ona želi da oni koji tamo žive , žive mirno i slobodno. Kninski korpus nema nameru da zauzima gradove, već da iz njih izvuče pripadnike JNA i članove njihovih porodica, kao i celokupno naoružanje i opremu. Kad se to omogući, misija Komande Kninskog korpusa, u ovom slučaju u Zadru, biće završena, a njene jedinice povući će se na odbrambene linije i položaje i omogućiti poljoprivredne radove.To isto važi i za gradove Šibenik, Split i Sinj”.
Početkom druge dekade oktobra, JNA počinje evakuaciju iz Zadra.Oružje, opremu, titove slike i počupane utičnice pakuju, po kazni mobilisani Srbi iz Cetine kod Knina, a neki od njih, rizikujući život, izvlače iz oficirskih stanova frižidere i televizore...
Prvih dana decembra, JNA se seli iz Splita i Šibenika. Dok pretovareni kamioni iz Šibenika prolaze glavnom kninskom ulicom, šenluči se iz svih oružja u slavu te i svih sljedećih “pobjeda”... Iz jednog kamiona, na kojem je zadnje krilo cirade podignuto, vire fikusi, filadendroni i oleandri iz vazni, pitara i saksija...
Titova soldateska mogla je, komotno, da odstupi još jedan korak bliže svom Krfu, dakle Dedinju.
Tako su partizani po ko zna koji put od 1941. amputirali slobodnu teritoriju kako bi ustaše mogle od nje načiniti sprženu zemlju.
(Nastavlja se)
